สมเด็จพระพุฒาจารย์
เจ้าอาวาสวัดสระเกศ
จากหนังสือ ราชพรหมยานมหาเถรานุสรณ์
หลวงพ่อฤาษีลิงดำ เป็นพระเถระองค์สำคัญ ในสังฆมณฑลในพระศาสนายิ่งรูปหนึ่งได้อุทิศชีวิตร่างกายนี้เพื่อพระศาสนามาโดยแท้
ได้เข้ามาอยู่ในร่มเงาของพระศาสนาแล้ว มีความซาบซึ้งในร่มในเงาของพระศาสนา แม้หลวงพ่อจะไม่ได้บอกแก่เราทั้งหลายอย่างตรง ๆ
ว่า หลวงพ่อซาบซึ้งในร่มงานของพระศาสนา?แต่ด้วยการกระทำและการพูดทุกอย่าง เป็นเหตุที่จะให้กล่าวได้ว่า หลวงพ่อท่านรู้สึกสำนึกในร่มในเงาของพระศาสนา
หลวงพ่อจึงสามารถอุทิศชีวิตร่างกายนี้ทั้งหมด เพื่อพระพุทธเจ้า เพื่อพระธรรมคำสอน และพระอริยสงฆ์ ไม่มีความหวั่นไหว
และไม่มีใครจะสามารถเปลี่ยนแปลงความรู้สึกเช่นนั้นของหลวงพ่อได้เลยแม้แต่เพียงเล็กน้อย มีความมั่งคงทวีตรีคูณขึ้นไปโดยลำดับ?
ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นในวัดท่าซุง เกิดขึ้นเพราะน้ำใจที่เด็ดเดี่ยว แน่นอน แกล้วกล้า ไม่เปลี่ยนแปลงเป็นอย่างอื่น
ของหลวงพ่อฤาษีลิงดำทั้งสิ้น กล่าวได้ว่าเป็นน้ำใจที่เต็มไปด้วยสัจจะ มีคุณธรรมหนักแน่นไม่คิดเป็นอย่างอื่นมุ่งตรงมั่นต่อองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอย่างเดียว
ชีวิตของ หลวงพ่อฤาษีลิงดำ จึงเป็นชีวิตที่รองรับพระรัตนตรัย สมกับที่หลวงพ่อได้เปล่งวาจาเป็นปณิธานอย่างที่ท่านทั้งหลายรู้กันว่า
พุทธัสสาหัสมิ ทาโสวะ ธัมมัสสาหัสมิ ทาโสวะ สังฆัสสาหัสมิ ทาโสวะ คือ อุทิศชีวิตนี้ให้เป็นผู้รับใช้เบื้องพระยุคลบาทขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
พระธรรมของพระองค์ และพระอริยสงฆ์ เป็นที่ตั้งแม้จะเป็นชีวิตที่เล็กน้อย แต่ก็อุทิศชีวิตเพื่อจะรองรับพระยุคลบาทอย่างเต็มกำลัง
หลวงพ่อฤาษีลิงดำ หนักแน่นในพระศาสนาในเบื้องต้น แล้วได้ค้ำจุนเกื้อหนุนไปถึงสถาบันชาติ และสถาบันพระมหากษัตริย์ ชีวิตของหลวงพ่อจึงเป็นชีวิต
ที่รองรับสถาบันที่สำคัญในบ้านเมือง คือ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ พร้อมกันไป? ท่านทั้งหลายที่เป็นศิษยานุศิษย์ของหลวงพ่อ อนุสรณ์รำลึกให้ดีแล้วก็จะเกิดปิติโสมนัสว่า
มีหลวงพ่อเช่นนี้ มีหลวงพ่อที่ไม่รู้จักสิ้นสุด ไม่รู้จักตายเช่นนี้ ยากจะมีพระสงฆ์ในพระศาสนาที่เป็นเหมือนหลวงพ่อเช่นนี้อีก? จนกระทั่งทำให้ท่านทั้งหลาย
เกิดความรู้สึกด้วยตนเองว่า หลวงพ่อเป็นพระที่ศักดิ์สิทธิ์ และศักดิ์สิทธิ์ให้ท่านทั้งหลายได้เห็นในเวลาที่หลวงพ่อมีชีวิตอยู่ และต่อหน้าต่อตาของท่านทั้งหลายนับครั้งไม่ถ้วน
การที่หลวงพ่อสามารถปฏิบัติบำเพ็ญได้เช่นนี้ เป็นเหตุที่จะให้พรรณนาได้ว่าสอดคล้องกันกับธรรมภาษิต ที่ได้ยกขึ้นไว้เป็นภาษาบาลีในเบื้องต้นว่า
“ยัมหิ สัจจัญจะ” ดังนี้ เป็นต้น ท่านแปลความกันไว้ว่า “ในท่านใด มีคุณสมบัติที่เป็นคุณธรรม ๕ ประการ คือ สัจจะ ประการหนึ่ง ธรรมะประการหนึ่ง
อหิงสา ประการหนึ่ง สัญญมะ ประการหนึ่ง และ ทมะ เป็นประการที่ ๕ ท่านผู้ประเสริฐทั้งในระดับธรรมดา และสูงขึ้นไปถึงพระชั้นอริยะ
ย่อมนิยมคบหาสมาคมท่านผู้มีคุณธรรม ๕ ประการนั้น และคุณธรรม ๕ ประการนั้นแล ย่อมเป็นเหตุบันดาลให้ชีวิตของท่านผู้นั้น เป็นอมตะ ไม่รู้จักตาย”
จึงพรรณนาได้ว่า หลวงพ่อฤาษีลิงดำ เป็นพระเถระที่มีคุณธรรมทั้ง ๕ ประการนี้ หลวงพ่อฤาษีลิงดำจึงมีคุณธรรมที่บันดาลให้ชีวิตเป็นอมตะไม่รู้จักตาย
ท่านทั้งหลายระลึกนึกได้ว่า หลวงพ่อนี่แหละคือพระที่มีคุณธรรม ๕ ประการจึงรู้สึกเคารพนับถือ บูชา รักใคร่ไม่รู้จักสร่าง แม้หลวงพ่อจะมรณภาพไปแล้วก็ยังคงเหมือนเดิม
สมเด็จพระพุฒาจารย์
เจ้าอาวาสวัดสระเกศ
